Εκδήλωση μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τον Φιλοτεχνικό Όμιλο Σάμου.

Κατάθεση στεφάνου και μια αγκαλιά λουλούδια την ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, στους πεσόντες της μικρασιατικής καταστροφής.

Εκδήλωση μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τον Φιλοτεχνικό Όμιλο Σάμου.

Με τη συμπλήρωση 93 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή, τη γενοκτονία του Ελληνισμού και το μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης το 1922, πραγματοποιήθηκαν σήμερα 4 Οκτωβρίου 2015 στο Καλλιμάρμαρο μνημείο, στο Λόφο της ψιλής Άμμου εκδηλώσεις, σύμφωνα με το πρόγραμμα που εξέδωσε η Αντιπεριφέρεια Σάμου στα πλαίσια του εορτασμού της επετείου " Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας ".

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το πρωί της Κυριακής 4 Οκτωβρίου 2015 με Θεία Λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης στον Λόφο της Ψιλής Άμμου, Δοξολογία, επιμνημόσυνη Δέηση στο Καλλιμάρμαρο μνημείο στο Λόφο της Ψιλής Άμμου, επιμνημόσυνη Ομιλία από τον φιλόλογο καθηγητή κ. Μιχάλη Βελώνη Αντιπρόεδρο Φιλοτεχνικού Ομίλου Σάμου, κατάθεση στεφάνων στο Καλλιμάρμαρο μνημείο πεσόντων από τους: Αντιπεριφερειάρχη Σάμου κ. Νικόλαο Κατρακάζο, Ταξίαρχο Διοικητή της 79 ΑΔΤΕ, Δήμαρχο Σάμου κ. Μιχάλη Αγγελόπουλο, πρόεδρο Φιλοτεχνικού Ομίλου Σάμου κ. Νικόλαο Βαρούμα και τον πρόεδρο της ΙΡΑ Σάμου Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών και επίτιμο πρόεδρο του Συλλόγου Θρακών και Μακεδόνων Σάμου κ. Γεώργιο Αβραμίδη.

Αμέσως μετά κρατήθηκε Τήρηση ενός λεπτού σιγής στην μνήμη των νεκρών και με την στρατιωτική μπάντα τραγούδησαν όλοι μαζί τον Εθνικό Ύμνο. 

Στη συνέχεια και μετά το πέρας των εκδηλώσεων ο διοικητής της Ταξιαρχίας 79 ΑΔΤΕ παρέθεσε καφέ, τηγανίτες και σταφιδόψωμο στους επίσημους προσκεκλημένους στο στρατιωτικό φυλάκιο της ψιλής Άμμου.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος 304/2001, η 14η Σεπτεμβρίου ορίζεται ως ημέρα Εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, από το Τουρκικό κράτος. 

Ο εορτασμός έχει σκοπό να τονίσει ιδιαίτερα και να υπενθυμίσει τα γεγονότα της δραματικής περιόδου της γενοκτονίας και του ξεριζωμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τους Τούρκους, που είχαν ως αποτέλεσμα να μετατρέψουν τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, σε έναν λαό προσφύγων και διασποράς.

 ------------------------------------------------------------------------------

 aa

 aa

ΗΜΕΡΑ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Επιμνημόσυνη Ομιλία από τον φιλόλογο καθηγητή κ. Μιχάλη Βελώνη Αντιπρόεδρο Φιλοτεχνικού Ομίλου Σάμου

Ημέρα  μνήμης της μικρασιατικής καταστροφής η σημερινή, και ο νους μας αναπόφευκτα αναζητά ιστορικά και λογοτεχνικά τεκμήρια της μέγιστης εθνικής τραγωδίας. Για να αποτίσει φόρο τιμής στα αθώα θύματά της, να διερευνήσει τις αιτίες της και να συγκροτήσει εθνική, ιστορική και πολιτική συνείδηση.

Ο λόγος, λοιπόν, στη Διδώ Σωτηρίου, η οποία στα «Ματωμένα Χώματα» περιγράφει την τελευταία πράξη του δράματος ως εξής: « Η θάλασσα δεν είναι πια εμπόδιο. Χιλιάδες άνθρωποι πέφτουνε και πνίγονται. Τα κορμιά σκεπάζουνε τα νερά σα νά ‘ναι μώλος. Οι δρόμοι γεμίζουνε κι αδειάζουν και ξαναγεμίζουνε. Νέοι, γέροι, γυναίκες,  παιδιά ποδοπατιούνται, στριμώχνονται, λιποθυμούνε, ξεψυχούνε. Τους τρελαίνουν οι χατζάρες, οι ξιφολόγχες, οι σφαίρες των τσέτηδων!

(….) Η φωτιά όλη τη νύχτα αποτελειώνει το χαλασμό. Γκρεμίζονται τοίχοι, θρυμματίζονται γυαλιά. Οι φλόγες (….) ξεθεμελιώνουνε την πολιτεία ολόκληρη. Απλώνουν πάνω στα έργα των ανθρώπων και τα διαλύουνε. Σπίτια, εργοστάσια, σχολειά, εκκλησιές, νοσοκομεία, θέατρα, βιβλιοθήκες, μουσεία, αμύθητοι θησαυροί, κόποι δημιουργίες αιώνων, εξαφανίζονται κι αφήνουνε στάχτη και καπνούς.

«Αχ, γκρέμισε ο κόσμος μας! Γκρέμισε η Σμύρνη μας! Γκρέμισε η ζωή μας! Η καρδιά, τρομαγμένο πουλί, δεν ξέρει πού να κρυφτεί. Ο τρόμος , ένας ανελέητος καταλυτής άδραξε στα νύχια του κείνο το πλήθος και το αλάλιασε (….)Ο τρόμος! Όποια γλώσσα κι αν μιλάς, λόγια δε θα βρεις να τόνε περιγράψεις…. Το ημερολόγιο έγραφε: 27^η Αυγούστου 1922.

Κι όμως όλα είχαν ξεκινήσει τόσο διαφορετικά πριν από περίπου δυόμιση χρόνια! Η Ελλάδα του 1912-1913 διπλασιαζόταν! Γινόταν πια η Ελλάδα των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων! Κι ο εμπνευστής της Μεγάλης Ελλάδας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος σάλπιζε στους Έλληνες της Σμύρνης το χαρμόσυνο μήνυμα, την ημέρα που ο ελληνικός στρατός πατούσε το πόδι του στη μητρόπολη της Ιωνίας. Ήταν η δεύτερη μέρα του Μαγιού. Έτος 1919: Το πλήρωμα του χρόνου ήλθεν. Η Ελλάς εκλήθη υπό του Συνεδρίου της Ειρήνης να καταλάβη την Σμύρνην, ίνα ασφαλίση την τάξιν. Οι ομογενείς εννοούσιν ότι η απόφασις αύτη ελήφθη, διότι εν τη συνειδήσει των διευθυνόντων το Συνέδριον είναι αποφασισμένη η ένωσις της Σμύρνης μετά της Ελλάδος. Διατελέσας μέχρι των Βαλκανικών πολέμων υπόδουλος υπό τον αυτόν ζυγόν, εννοώ καλώς ποια αισθήματα χαράς θα πλημμυρίσωσι σήμερον τας ψυχάς των Ελλήνων της Μικράς Ασίας… Κι όμως, τα συναισθήματα της ανείπωτης χαράς ήταν τόσο μεγάλα, που κανείς δεν παρατηρούσε τις ηθελημένες ασάφειες, τα ερωτηματικά και τις ανησυχίες που έκρυβε το πρώτο εκείνο χαρούμενο διάγγελμα.

Κι ύστερα ακολούθησε η Συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920). Και πιστέψαμε πως επιτέλους είχαμε στα χέρια μας ένα διπλωματικό έγγραφο παγκόσμιου κύρους, το οποίο κατοχύρωνε τα εθνικά μας δίκαια σε μια περιοχή με συμπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς. Δεν ήταν όμως στην πραγματικότητα τίποτε περισσότερο από μια «μάταιη συνθήκη», το ίδιο εύθραυστη, όσο και οι πορσελάνες των Σεβρών. Μια Συνθήκη που προκαλούσε πολύ περισσότερα προβλήματα από όσα καλούνταν να επιλύσει. Μια Συνθήκη που δεν την ενέκριναν κατά βάθος ούτε κι αυτοί που την υπέγραφαν. Κι αν την είχε υπογράψει ο Σουλτάνος, ο οποίος ήταν ουσιαστικά αιχμάλωτος των «Συμμάχων» στην Κωνσταντινούπολη, την πολεμούσε στο εσωτερικό της Τουρκίας ο  στρατηγός Μουσταφά Κεμάλ. Αυτός που οργάνωνε μεθοδικά την αντίσταση των Τούρκων τόσο σε στρατιωτικό, όσο και σε διπλωματικό επίπεδο. Ήταν πλέον βέβαιο ότι η Τουρκία θα αντιστεκόταν στην αφαίρεση των 4/5 των εδαφών της που προέβλεπε εις βάρος της η Συνθήκη των Σεβρών.

Τρεις ήταν οι παράγοντες που ανέτρεψαν τα δεδομένα εις βάρος των ελληνικών διεκδικήσεων. Αρχικά οι εύστροφες κινήσεις του Κεμάλ στη διπλωματική κυρίως σκακιέρα, έπειτα τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των «Συμμάχων» στο χώρο της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και τέλος ο εθνικός διχασμός, που ταλαιπωρούσε την χώρα ήδη από τη διετία 1915-1917. Και η Ελλάδα, που στήριζε τις διεκδικήσεις της επί των εδαφών της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε γεωγραφικούς, ιστορικούς και εθνολογικούς λόγους, βρέθηκε να πολεμά στη Μικρά Ασία ουσιαστικά για χάρη των συμμαχικών συμφερόντων.

Πρώτα η διπλωματική προσέγγιση του Κεμάλ με τους Σοβιετικούς και η μεταστροφή στη συνέχεια των Γάλλων και των Ιταλών υπέρ του Κεμάλ απομόνωσαν την Ελλάδα από κάθε υποστήριξη των «Συμμάχων». Η Ελλάδα βρέθηκε να αγωνίζεται μόνη στα βάθη της Μικράς Ασίας, για να επιβάλει με τη δύναμη των όπλων στον Κεμάλ τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών. Έτσι όμως εξυπηρετούσε, χωρίς να το αντιλαμβάνεται, τα συμφέροντα των Άγγλων, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τον ελληνικό στρατό ως μοχλό πίεσης εναντίον του Κεμάλ, για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή των Στενών και στην πετρελαιοφόρο περιοχή της Μοσούλης. Εδώ θα πρέπει όμως να τονίσουμε πως στη διαμόρφωση μιας εξαιρετικά αρνητικής κατάστασης για τα ελληνικά συμφέροντα και στη μείωση της επιχειρησιακής ικανότητας και του ηθικού του ελληνικού στρατού, βαρύτατες είναι οι ευθύνες των αντιβενιζελικών κυβερνήσεων, που διαδέχθηκαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο μετά τις εκλογές της 1^ης Νοεμβρίου του 1920. Τραγικές αμέλειες και εγκληματικά λάθη τόσο σε διπλωματικό, όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο επέτρεψαν στον Κεμάλ να εκδηλώσει στις 13 Αυγούστου 1922 τη νικηφόρο αντεπίθεση, η οποία κατέληξε στην τραγωδία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, που περιέγραψε  παραπάνω η Διδώ Σωτηρίου.

Η ίδια συγγραφέας, πάλι στα «Ματωμένα Χώματα», δεν παραλείπει να καυτηριάσει την παντελή αδιαφορία και απανθρωπιά των «Συμμάχων», τη στιγμή που οι Έλληνες της Σμύρνης προσπαθούσαν να σωθούν από την εκδικητική μανία των Τούρκων. «Τι κάνουν, λοιπόν, οι προστάτες μας; Τι κάνουν οι ναύαρχοι με τα χρυσά σειρίτια, οι διπλωμάτες κι οι πρόξενοι της Αντάντ; Στήσανε κινηματογραφικές μηχανές στα καράβια τους και τραβούσανε ταινίες τη σφαγή και το ξολοθρεμό μας! Μέσα στα πολεμικά οι μπάντες τους παίζανε εμβατήρια και τραγούδια της χαράς, για να μη φτάνουν ίσαμε τ’ αυτιά των πληρωμάτων οι κραυγές της οδύνης και οι επικλήσεις του κόσμου. Και να ξέρει κανείς πως μια, μόνο μια κανονιά, μια διαταγή, έφτανε για να διαλύσει όλα εκείνα τα μαινόμενα στίφη. Κι η κανονιά δε ρίχτηκε κι η εντολή δε δόθηκε. Μόνο χτυπούσαν με λοστούς τα χέρια των άμοιρων Μικρασιατών, που κατάφερναν να φτάσουν ως τα καράβια τους, τους περίχυναν με ζεματιστά νερά και τους πετούσαν στη θάλασσα για να δείξουν…. καλή διαγωγή απέναντι στους Τούρκους». Με αυτό το νόμισμα οι «Σύμμαχοι» ξεπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους απέναντι σε μια σύμμαχο χώρα, η οποία είχε αποφασιστική συμβολή στη νίκη τους στο Μακεδονικό μέτωπο. Μια νίκη που ουσιαστικά σήμανε το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπέρ των δυνάμεων της Entente.Κι ύστερα ακολούθησε η ουκρανική εκστρατεία (Ιανουάριος- Απρίλιος 1919), στην οποία πάλι η Ελλάδα συμμετείχε στο πλευρό των «Συμμάχων», χωρίς να έχει κανένα απολύτως συμφέρον από αυτήν.

Ο πρεσβευτής Κωνσταντίνος Σακελλαρόπουλος, συγκλονιστικά διαχρονικός και τραγικά επίκαιρος, σημειώνει στο τέλος του έργου του «Η Σκιά της Δύσεως», που αναφέρεται στη Μικρασιατική καταστροφή: « Δυστυχώς και με τα μεγαλυτέρας θυσίας, η Ελλάς δεν κατόρθωσε από την περιπέτειαν εκείνην ν’ αποκομίση ούτε τον πικρόν καρπόν. Και πώς να κατορθώση, αφού δεν έμαθε ποτέ την αιτίαν των παθημάτων της, αφού -ακόμη χειρότερον – παρεπλανήθη ως προς αυτήν; Τι δε υπό τους όρους αυτούς το περίεργον αν τα δεινά της, αντί να γίνουν εκ των υστέρων τουλάχιστον αφορμή εθνικής ενώσεως, έδωσαν επί έτη ακόμη πολλά εις το διχασμόν, έντασιν παραφροσύνης;

Αλλά δεν είναι και τώρα πολύ αργά δια να αντλήσωμεν μαθήματα από τα παλαιά εκείνα παθήματα. Νέοι κίνδυνοι απειλούν και σήμερα την Ελλάδα και είναι σκληρόταται αι δυσκολίαι κατά των οποίων και πάλιν παλαίει. Ας αντιμετωπίσει και ταύτας και εκείνους το έθνος ενωμένον. Μόνον εις την ένωσιν θα εύρη την δύναμιν να αποφύγη τα οδυνηρά λάθη του παρελθόντος και να κινηθεί έξω, όχι βέβαια από τα φώτα, αλλ’ από την σκιάν της Δύσεως, και από κάθε σκιάν»

Στην αντίθετη περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος να επαληθευθεί το προειδοποιητικό μήνυμα μιας επιγραφής που γράφτηκε έξω από ένα χιτλερικό στρατόπεδο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου: «Όποιος ξεχνά το παρελθόν κινδυνεύει να το ξαναζήσει»

Δήλωση του Βουλευτή Σάμου, Ικαρίας, Φούρνων κ. Δημήτρη Σεβαστάκη 
Ο Μικρασιατικός Ελληνισμός υπήρξε φορέας ενός πολυσύνθετου πολιτισμού ο οποίος άκμαζε διιστορικά στην Ιωνία από την εποχή του πρώτου ελληνικού αποικισμού στα μικρασιατικά παράλια. Οι Έλληνες πρόσφυγες της Μικρασίας, παρόλες τις δοκιμασίες αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στις νέες εστίες τους, ιδίως τα πρώτα χρόνια, συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανοικοδόμηση ενός σύγχρονου νεοελληνικού κράτους τόσο σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο. Οι Έλληνες Μικρασιάτες αποτελούν λαμπρό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας την οποία εμπλούτισαν με όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτήριζαν τις αναπτυγμένες ελληνικές κοινότητες της Μικράς Ασίας, μεταλαμπαδεύοντας και στους απογόνους τους την πίστη στην πρόοδο την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανάπτυξη. 

Η Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας με αφορμή την Εκδήλωση Μνήμης στο νησί μας την Κυριακή 4-10, ας λειτουργεί ως οδηγός διατήρησης της ιστορικής συνείδησης, της ενότητας, και κυρίως ας είναι το έναυσμα για να πιστέψουμε και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας ως λαός και ως κάτοικοι των ακριτικών νησιών μας . Η διεθνιστική κουλτούρα των μικρασιατών δημιούργησε ένα νέο συλλογικό σθένος που ενσωματώνεται στο μεγάλο ευρωπαϊκό όραμα της σύγχρονης Ελλάδας."

Δημήτρης Σεβαστάκης
Βουλευτής Σάμου, Ικαρίας, Φούρνων

==============================================